Een bescheiden fontein versierd met beschilderde tegels verwelkomt de vele bezoekers vanuit Las Ramblas in de winkelstraat Carrer Portaferrissa. Hoewel de meeste hier snel voorbij lopen met aandacht en gedachten elders, is deze fontein toch wel een plaatje om te zien. Daarnaast heeft dit punt een hoge geschiedenis-waarde.
De middeleeuwse ijzerpoort en de fontein
‘Porta Ferriça‘ was de naam van de ingangspoort die in de 13e eeuw op dit punt stond. De muur die de stad omringde liep toen langs de huidige Ramblas richting de zee. Bij de Porta Ferriça werden wagens die naar de stad gingen met een ijzerstok gemeten. Men controleerde dat de wagens niet te groot waren en dat ze door de poort konden. Daarnaast zegt men ook dat de poort met ijzer en brons versierd was. Vandaar dat deze stadspoort als de ‘ijzerpoort‘ bekend stond (‘ferriça‘ betekent ‘ijzer’ in het Catalaans). Volgens de legende werd de poort als buit vanuit een militaire expeditie in Almeria naar Barcelona gebracht door Ramón Berengué IV.
De fontein zelf was later in 1680 toegevoegd aan de poort. Van onbekende hand werd de Font de Portaferrisa met stenen uit de Montjuïc-berg in 1604 gebouwd om de bewoners en passanten van water te voorzien. De originele standplaats was echter tegenover de Rambla. Dus hoe het komt dat de fontein zich verplaatste en zijn huidige naam kreeg?
Het antwoord vind je bij de Jezuïeten, die het voor elkaar kregen om de fontein in 1680 te verplaatsen naar een van de torens die de stadspoort verdedigden. Einde 18e eeuw, toen de muur van de stad weggehaald werd, is de fontein gelukkig gespaard gebleven. En dat is de reden waarom we nu een fontein hebben bij de Portaferrissa, dat ons herinnert aan de voormalige stadspoorten van het middeleeuwse Barcelona.
De Font de Portaferrissa toen en nu
De stadsmuur, verdedigingstoren en ingangspoort zijn weliswaar verdwenen uit het straatbeeld, maar de naam van Porta Ferriça is wel gebleven, hoewel het in het Catalaans van nu ‘Portaferrissa’ heet. De fontein in Portaferrissa bestaat ook nog steeds, en we kunnen concluderen dat het alleen maar mooier is geworden.
In 1959 was er een grote opknapbeurt bij de fontein die zijn huidige uiterlijk gaf. De beschilderde tegels van Joan Baptista Guivernau werden toen geplaatst, en als je oplet zie je daar beelden van het oude middeleeuwse Barcelona, de stadsmuur en ijzerpoort. Tevens zie je de heilige Josep Oriol, dat over de stad vliegt en de stadspoort verdedigt.
Zowel de straat Portaferrissa als de fontein herinneren ons aan een tijd wanneer water in je huis hebben niet vanzelfsprekend was. Een traditie dat vanwege de crisis in Spanje eventjes terug gekomen is van weggeweest. Zo is het niet ongewoon om de (arme) buurtbewoners en winkeliers water zien komen halen.
Als je hier de volgende keer voorbij loopt, stop dan even en haal voor de geest hoe het hier in de middeleeuwse tijden geweest moet zijn.
- Praktische info:
Wat: Font de Portaferrissa bezoeken
Adres: Les Rambles, 116 / Portaferrissa, 1
Metro: Catalunya (L1 en L3) en Liceu (L3)
Prijs: gratis
