Bij een bezoek aan Barcelona, en met name als je door de wijk Eixample wandelt, zal je snel verrast worden door de vele modernistische gebouwen die de straten van Barcelona versieren. Barcelona staat niet voor niks bekend als dé wereldhoofdstad van het Modernisme, met de beroemde architect Antoni Gaudí als grootste voorbeeld. Maar wat is het Modernisme nu precies en waar kun je dit het beste bewonderen? Lees dan verder!
Wat is het Catalaans Modernisme?
Aan het einde van de 19e eeuw en begin 20ste eeuw waren Art Nouveau en Jugendstil de leidende kunststromingen in Europa en de Verenigde Staten. Hier in Catalonië mengde deze trend zich met wat bekend stond als ‘La Renaixença’, een pro-Catalaanse beweging die voor culturele en politieke kwesties streed, met als resultaat, een unieke kunst, architectonische en culturele stroming: het Catalaans Modernisme (‘Modernisme’ in het Catalaans en ‘Modernismo’ in het Spaans).
De technologische vooruitgang van de industriële revolutie, de bloei van een nieuwe en rijke burgerij, de aanleg van de wijk Eixample en de Wereldtentoonstelling van 1888, brachten de meest innovatieve en revolutionaire ideeën naar Barcelona, en stimuleerden de verspreiding van het Catalaans Modernisme.
Hoewel het Catalaans Modernisme een relatief korte bloeiperiode kende, van 1888 tot 1908, wist de stroming toch een duidelijke stempel op Barcelona te drukken: van gebouwen, winkels en cafés, tot aan het design van fabrieken, meubels en zelfs straatmeubilair werden hierop beïnvloed.
Maar het Modernisme omvatte nog veel meer! Vernieuwende trends in literatuur, theater en fijne kunsten ontplooiden zich ook tijdens deze periode en maakten van Barcelona dé bakermat van het Catalaans Modernisme.
Kernmerken van het Catalaans Modernisme
De modernistische architectonische stijl is te herkennen aan het gebruik van kromme lijnen, asymmetrische en organische vormen en decoratieve elementen geïnspireerd in de natuur.
In de Catalaanse variant worden daarnaast vaak Catalaanse motieven in het decor of als inspiratiebron gebruikt.
Modernistische architecten durfden te innoveren en te experimenteren met nieuwe materialen en technologieën. Ze introduceren elektriciteit, water en gas in hun gebouwen, zorgden voor veel licht en frisse lucht in alle kamers, waren de eerste om badkamers en keukens te betegelen, en werkten met onder andere zichtbare rode baksteen, pleisterwerk, granieten beeldhouwwerken, keramiek en smeedijzer.
De beste voorbeelden van deze kunststroming in Barcelona vind je in de wijk van l’Eixample en rondom het Passeig de Gràcia, waar alle welgestelden hun huizen in modernista-stijl lieten bouwen.
Maar ook op vele andere plekken in de stad duiken modernistische gebouwen op: denk aan de villas langs de Avinguda Tibidabo, de modernistische cafés zoals Els Quatre Gats, winkels zoals Pastisseria Escribà (dat voorheen de Fábrica de Pastas Alimenticias Figueras was), apotheken zoals Farmàcia Nadal, en fabrieken zoals Fàbrica Casaramona, waar de stempel van het Modernisme nog duidelijk zichtbaar is.
De sterren van het Catalaans Modernisme
Antoni Gaudí staat alombekend als de grootste architect van het Modernisme dankzij zijn baanbrekende gebouwen en indrukwekkende constructies (denk onder andere aan de Sagrada Família, het Park Güell, Casa Milà, Casa Batlló en het Palau Güell).
Maar hij was beslist niet de enige: Lluís Domènech i Montaner (van o.a. Hospital de Sant Pau, Palau de la Música Catalana en Casa Lleó Morera) en Josep Puig i Cadafalch (van o.a. Casa Amatller, Casa de les Punxes en Casa Macaya), zijn de andere twee meest bekende stijlgenoten van Gaudí met een net zo indrukwekkende reeks modernistische gebouwen.
Naast bekende architecten, heeft het Catalaans Modernisme ook beroemde schilders achtergelaten zoals Ramon Casas, Santiago Rusiñol en Isidre Nonell, beeldhouwers zoals Josep Llimona, Eusebi Arnau en Miquel Blay, en meubelmakers zoals Gaspar Homar. Ook hun erfgoed is de moeite waard om te ontdekken. Dat kun je onder andere doen door een bezoek te brengen aan de kunstmusea Museu del Modernisme de Barcelona (het Modernisme Museum van Barcelona) en het MNAC (het Nationaal Kunstmuseum van Catalonië).
De Modernisme Route
De ‘Ruta del Modernisme‘, oftewel, de Modernisme Route, werd door de gemeente van Barcelona gecreëerd met als doel zowel inwoners als bezoekers kennis te laten maken met dit bijzondere erfgoed. Een speciale wandelgids is hiervoor ontworpen. Deze gids neemt je langs 120 van de meest representatieve en belangrijke gebouwen in modernista-stijl, naast tal van emblematische restaurants, charmante winkels en zelfs musea waarmee je in korte tijd veel kunt leren over deze kunststroming. Om de route makkelijk te volgen zijn er tevens op straat verschillende ronde en rode tegels geplaatst waarop je kunt lezen ‘Ruta del Modernisme’. Zo kun je de belangrijkste punten voor het modernisme al makkelijk wandelend door Barcelona herkennen.
Door het kopen van de wandelgids ontvang je tevens korting op vele van de bezienswaardigheden en musea die je tegenkomt. De gids en alle bijhorende informatiepakketten zijn te koop voor €12,- bij het Centro del Modernismo in de Pavellons de la Finca Güell (Av. de Pedralbes, 7; ma. t/m zo. 10:00-16:00) en bij het Instituto Municipal del Paisaje Urbano (Av. Drassanes, 6, planta 21; ma. t/m vr. 9:00-14:00). Maar je kunt de route uiteraard ook zonder wandelgids doen en op je eigen tempo het modernistische Barcelona ontdekken. Raadpleeg hiervoor mijn lijst met 10 onmisbare modernistische gebouwen in Barcelona en deze andere 10 minder bekende modernistische bouwwerken.
Het Modernisme blijft hoe dan ook een unieke stijl die Barcelona voorgoed heeft weten te veranderen en dat nog steeds duizenden toeristen trekt.
👉 Klik hier om nog meer modernistische gebouwen in Barcelona ontdekken.
