In Catalonië is het in de herfst gebruikelijk om panellets te eten. Vooral tijdens het feest van de Castanyada (de feestavond op Allerheiligen) zijn deze kleine marsepeinkoekjes onmisbaar. Deze dagen vind je ze daarom in alle kleuren, vormen en smaken bij alle bakkers van Barcelona, hoewel locals ze het liefst zelf thuis maken.
Een traditionele zoetigheid
Catalanen zijn dol op panellets, maar wat zijn het en waar komt deze traditie vandaan? Panellets zijn kleine koekjes gemaakt van een basis van gemalen amandelen en suiker. De letterlijke vertaling zou “kleine broodjes” zijn, hoewel ze juist zoet zijn.
Ze worden traditioneel voor Tot Sants (de dag van Allerheiligen) gemaakt, op 1 november, en worden samen met gepofte kastanjes, geroosterde zoete aardappelen, gekonfijt fruit en moscatell (wijn van de wijndruif muscat) genuttigd, tijdens een festiviteit die bekend staat als de Castanyada.
Oorsprong van de panellets
De oorsprong van deze traditie is niet helemaal duidelijk, maar men zegt dat er ooit een speciaal ritueel was waarbij tijdens Allerheiligen koekjes gebracht werden naar de kerk en begraafplaatsen als geschenk.
Omdat Allerheiligen een verwijzing is naar de eeuwigheid en omdat men geloofde dat de zielen van de doden ons op 1 november kwamen bezoeken, werden producten zoals panellets gemaakt met ingrediënten die lang houdbaar waren.
Volgens anderen is deze traditie ontstaan omdat tijdens de nacht van Allerheiligen de kerkklokken de hele nacht klonken om de buurtbewoners eraan te herinneren om voor de doden te bidden.
Om middernacht gingen parochianen en buurtbewoners naar de kerk met noten, koekjes, snoep en zoete wijn om samen met de klokkenluiders te eten, wat de oorsprong van de Castanyada zou zijn.
De herkomst van het recept van de panellets zelf zou van de Arabieren afstammen, die vaak amandelen, suiker, honing en kruiden in hun desserts gebruiken.
Al in de 19e eeuw waren deze koekjes voor Allerheiligen razend populair. Ze werden eerst op straat verkocht, samen met de gepofte kastanjes, bij de kraampjes aan het Carrer de l’Hospital. Maar tegenwoordig koop je ze bij een pastisseria (patisserie) of forn de pa (bakkerij) of maak je ze zelf thuis om ze bij de viering van de Castanyada en Allerheiligen met familie en vrienden te eten.
Panellets zelf maken
De panellets zijn een belangrijk onderdeel van de traditionele Catalaanse gastronomie. Al sinds het einde van de 18e eeuw bakken we in Catalonië deze heerlijke marsepeinkoekjes voor Allerheiligen. De basis van de panellets is een mengsel van gemalen ruwe amandelen en suiker, waarmee je een soort marsepeinballetje maakt. Vaak worden ze gedoopt in pijnboompitten of andere toppings en gelakt met eigeel. Ze gaan daarna de oven in en worden als lekkernij of dessert geserveerd.
Hoewel je ze steeds vaker het hele jaar door tegenkomt bij de meeste pastisseries in de stad, zijn panellets echt een herfstige lekkernij die families graag thuis maken. Als je ze thuis maakt, gebruik je vaak ook aardappel of zoete aardappel in de basis om de kosten te drukken, en geef je ze de smaken die je het lekkerst vindt. Ikzelf vind de panellets van pijnboompitten, chocola en kokos de lekkerste. Maar er zijn genoeg varianten om uit te kiezen en er zijn ook mensen die zelfs de vorm van een gebeente aan de panellet geven om op een leuke manier naar Allerheiligen te verwijzen.
Ben je benieuwd hoe je panellets zelf kunt maken, bekijk dan hier mijn recept en probeer ze eens te maken. Hoewel ze vrij calorierijk zijn, zijn deze koekjes echt een lekkernij waar iedereen in Catalonië dol op is!
Lees meer:
Uhmmm…deliciosos bocaditos…